Êphêsô là Thành phố có vị trí hàng đầu tại Asi, một trung tâm thương mại, tri thức và tôn giáo, nơi đây có đền thờ Diana (Công 19: 24, 35) là một trong bảy kỳ quan Thế giới cổ đại.  Hội thánh Êphê sô do Phao lô thiết lập và gây dựng, ông từng ở đây suốt hai năm, Êphêsô là Hội thánh có nền tảng  tình thương yêu và đức tin vững chắc. Thư tín này được Phao lô viết khi ông bị cầm tù tại Rôma khoảng năm 61 – 62 AD. Thư Êphêsô được mệnh danh là “Nữ Hoàng của các thư tín”.

1. Vị trí của thư tín trong Tân ước:

a. Êphêsô đứng đầu trong nhóm các Thư tín Lao tù như Êphêsô, Côlôse, Philíp và Philêmôn, sau các Thư tín Cứu Thục học : Rôma, I & II Côrinhtô, Galati và là chiếc cầu nối giữa hai nhóm thư tín. Thư Ê-phê-sô một mặt đề cập đến Đấng Christ trong vai trò Đấng Cứu Thế mà các thư tín cứu thục đề cập mặt khác thư này còn tuyên bố Đấng Christ là Đấng tể trị trên mọi quyền bính trong cõi sáng tạo cả tự nhiên lẫn siêu nhiên.

b. Êphêsô trình bày Hội Thánh - Thân thể của Đấng Christ, là cao điểm thuộc linh của Tân ước. Hội Thánh – Thân Thể là sự mầu nhiệm được giấu kín từ trước các đời,  nay đã được bày tỏ cho sứ đồ Phao lô qua thư tín này. Các thư cứu thục học (trước Êphêsô) bàn về tiến trình một người được cứu rỗi, thánh hoá, biến đổi để trở nên chi thể trong Thân Thể Đấng Christ, tức Hội thánh vinh hiển (5: 27). Các thư tín sau chỉ giải quyết các nan đề, nhu cầu trong Hội thánh: sự tái lâm, mục vụ, luật pháp, chức tế lễ . Nên sách này được gọi “Nữ Hoàng của các thư tín” quả không sai.

2. Tầm quan trọng của thư tín:

a. “Sự mầu nhiệm mà trước đó chưa từng được bày tỏ”. Chân lý này hình thành chủ đề của sách, là lời tuyên bố rằng: người Do thái tin Đấng Christ cùng với người Ngoại bang tin Đấng Christ giờ đây hiệp thành một trong Chúa Jesus Christ. Họ là những thành viên trong Hội Thánh, là chi thể trong Thân thể Đấng Christ. Lẽ mầu nhiệm này được tìm thấy trong mỗi một chương trong sáu chương của thư Êphêsô [1]

b. Là tác phẩm duy nhất trong Tân ước đề cập và bàn sâu đề tài Hội Thánh. Chữ Hội thánh theo ý nghĩa “Hội thánh phổ thông”, “Hội Thánh hoàn vũ” chứ không phải Hội thánh địa phương. Thư này nhằm viết cho người Ngoại bang biết ơn kêu gọi mới của họ, và tiết lộ sự mầu nhiệm của Thân thể Đấng Christ mà trong thân thể đó, không còn người Do thái  hoặc người Hi lạp, không có nô lệ cũng không có tự chủ nhưng là Đấng Christ là mọi sự trong mọi người. Hội thánh là Thân thể - Đấng Christ là Đầu (1: 23, 2: 16, 3: 6). Hội thánh là Nhà - Đấng Christ là đá đầu góc nhà (2: 20 – 23). Hội Thánh như người Vợ, Đấng Christ là Chồng (5: 23 – 17, Giăng 3: 29) [2]

c. Hội thánh là sự hiệp một được bày tỏ qua hai hình ảnh: chiếc bánh trong tiệc thánh và Thân thể Đấng Christ. Hội thánh trong mục đích của Đức Chúa Trời là sự hoà giải giữa Đức Chúa Trời và con người, giữa con người với nhau, đem tất cả vào sự hiệp một của Thân thể. Qua sự hiệp một và tôn cao của Đấng Christ, Hội thánh có thể mặc lấy cả khí giáp của Đức Chúa Trời (chương 6) để đánh trận với các chủ quyền, thế lực của thế gian mờ tối này và các thần dữ trên trời. Lời Chúa – Kinh Thánh là gươm, vũ khí tấn công nhằm đánh bại mọi sự chống đối của kẻ thù. Sách có mối liên lạc thuộc linh với sách Giô suê vì hai sách có sự chiến đấu, có thất bại, có đắc thắng, sự yên nghỉ và sở hữu (Giô 21: 43 – 45, Êph 1: 3, 3: 14 – 19, 6: 16, 23). [3]

d. Chủ đề của sách không chỉ là Hội Thánh mà còn là Hội Thánh duy nhất. Phaolô dùng cụm từ “một Thân thể” bốn lần để mô tả Hội Thánh (2:16; 3: 6; 4: 4, 25). Hội thánh là trọng tâm của sự cứu rỗi, điều này cũng có nghĩa Hội thánh là trọng tâm của lịch sử, của hoàn vũ. Ngài điểu khiển lịch sử để thực hiện cả chương trình cứu chuộc chỉ vì Hội Thánh – một cộng đồng liên kết bởi người Do Thái lẫn dân Ngoại  tin Chúa.  Qua Hội thánh, mục đích đời đời của Đức Chúa Trời được thực hiện.

 e. Tình thương yêu là chủ đề khá nổi bật trong thư tín: sự tuyển chọn của tình yêu (1: 5, 2: 4), cần đâm rễ, lập nền  trong sự yêu thương (3: 17), lòng yêu thương, dây hoà bình (4: 2 - 3), Bước đi trong sự yêu thương (5: 2), Thân thể lớn lên gây dựng trong sự yêu thương (4: 16),  Đấng Christ yêu thương Hội thánh (5: 22 – 33), Chúc bình an, yêu thương, đức tin (6: 23 – 24).

3. Kết luận:

Trong 21 thư tín, Êphêsô là sách nổi bật, là đỉnh cao trong nền Thần học Tân ước (của Phao lô). Trước Êphêsô chúng ta thấy có tội nhân với các nan đề, sự nên thánh, biến đổi, cứu khỏi luật pháp để hiệp một, nên Hội Thánh – Thân thể Đấng Christ. Sau Êphêsô (trừ Côlôse đề cập Đấng Christ là Đầu) là giải quyết các nan đề phát sinh của Hội thánh, sự tái lâm của Chúa, phát triển Hội thánh, mục vụ, lập Trưởng lão, cuộc sống Cơ đốc, tà giáo … Hội thánh hoàn vũ là sự mầu nhiệm, sự đầy đủ và là sự bày tỏ của Đấng Christ. Êphêsô thật xứng đáng với danh hiệu “Nữ Hoàng của các thư tín”.

Theodore